۱۳۸۸ بهمن ۱۲, دوشنبه

اصفهان . نصف نهان !؟


بیشتر کسانی که برای گردش به اصفهان می‌روند، یک‌راست راهی میدان نقش جهان می‌شوند؛ با چهار رکن مسجد شاه، مسجد شیخ لطف‌الله، عالی قاپو و بازار قیصریه. بعد همان حوالی سراغ چهل‌ستون را می‌گیرند. دیدن پل خواجو و سی و سه پل را هم از دست نمی‌دهند. اگر فرصت بود، جلفا و هشت‌بهشت و منارجنبان گزینه‌های بعدی هستند و آنها که مشتاق‌تر و کنجکاوترند، مسجد جامع و دو سه اثر دیگر را در برنامه می‌گذارند و تمام!؟

روی جعبه‌های گز هم عکس همین‌ها را چاپ کرده‌اند. کارت پستال‌ها هم همین‌ها را نشان می‌دهند. در تلویزیون و مجلات هم تصویر همین‌ها پی در پی منتشر می‌شود و از خود اصفهانی‌ها هم که سراغ دیدنی‌های شهرشان را بگیری، همین‌ها را نشان می‌دهند

آیا اصفهان با همین ده دوازده اثر نصف جهان شده‌است؟ آن اصفهانی که شاردن ۱۲دروازه، ۱۶۲مسجد، ۴۸ مدرسه، ۱۸۰۲کاروانسرا، ۲۷۳حمام عمومی و ۱۲گورستان در آن شمرده بود، همین است؟ نه، باور کردنی نیست. چه بسیار آثار کهن که از میان رفته‌اند، اما آنچه مانده، ده تا و بیست تا و سی تا نیست

اصفهان با کم و زیادش حدود هزار اثر تاریخی دارد. حدود هشتصد تایشان خانه‌های تاریخی هستند و بقیه مجموعۀ گوناگونی از مسجد، مدرسه، کلیسا، کنیسه، آتشگاه، بازار، کاروان‌سرا، پل، برج و بارو، منار، حمام، سقاخانه، کاخ، گورستان، بقعه، باغ، کبوترخانه و غیره

گرچه اصفهان با صفویه و خصوصاً به همت شاه عباس جامۀ "نصف جهانی" را برازندۀ خویش یافت، اما از قرن‌ها پیش از او هر شاه و امیر و وزیری که برای خود اسم و رسمی داشته، شاهکاری را در اصفهان به یادگار نهاده و هرسلسله‌ای چیزی بر شکوهش افزوده‌است

هیچ نظری موجود نیست: